Hesperian Health Guides
Khí trơ (Khí hiếm)
Khí trơ là những nguyên tố hóa học không dễ kết hợp phản ứng với các chất khác và không cháy. Trong không khí có rất nhiều loại khí trơ nên hàng ngày bạn đều hít vào một lương nhỏ khí trơ.
Khí trơ được sử dụng để sản xuất đồ điện tử. Chúng có trong các bóng đèn của màn hình máy tính, tivi và máy chiếu. Chúng kết hợp với halogen (gồm clo và flo) để tạo ra tia cực tím để chế tạo ra các mạch tích hợp. Khí trơ có thể ở dạng khí nén hoặc dạng lỏng hay dạng khí thông thường. Bạn có thể sử dụng khí trơ ở dạng khí thông thường nhưng nếu bị rò rỉ ra thì chúng lại ở dạng lỏng hoặc khí.
Các loại khí trơ không độc hại trừ khi mật độ quá lớn. Khí trơ được coi như có thể gây ngạt. Chúng sẽ thế chỗ oxy trong không khí nên bạn sẽ có ít oxy để thở hơn. Nếu không có oxy thì bạn sẽ không thể sống được. Trước khi bước vào khu vực có mật độ lớn khí trơ, hãy đảm bảo rằng không gian đó có đủ oxy cho bạn hoặc sử dụng mặt nã dưỡng khí cung cấp oxy.
Bảng dưới đây chỉ nhắc đến một số loại khí trơ phổ biến. Xem Tìm hiểu về các loại hóa chất được nhà máy sử dụng và cách tìm kiếm thông tin về khí trơ. Xem Danh mục tên hóa chất để tìm các hóa chất thay thế cho khí trơ.
Ngăn ngừa và làm giảm tiếp xúc
- Lắp đặt hệ thống thông gió có chức năng hút sạch khí độc ra ngoài đồng thời lọc không khí sạch (xem Chương 17: Thông gióó).
- Đeo găng tay và mặt nạ phù hợp với khuôn mặt. Sử dụng quần áo bảo hộ sạch sẽ hàng ngày khi làm việc và tuyệt đối không mang về nhà (xem Chương 18: Thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE)).
- Lên kế hoạch ứng phó khẩn cấp có trang bị thiết bị bảo hộ và sơ cứu trong trường hợp bị rò rỉ, tràn, sự cố phơi nhiễm hóa chất. Đảm bảo đầy đủ các vật dụng cần thiết cho trường hợp khẩn cấp và dễ tiếp cận đối với mọi người lao động ở nơi làm việc.
- Những khu vực sử dụng, bảo quản, xử lý khí trơ cần được kiểm soát chặt nhẽ về nhiệt độ và giám sát nồng độ tập trung của các loại khí, hơi.
|
|
Krypton (Kr) | CAS No. 7439-90-9 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Neon (Ne) | CAS No. 7440-01-9 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Xenon (Xe) | CAS No. 7440-63-3 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
CHÚNG LÀ GÌ? Khí trơ là loại khí không màu, không mùi, không vị. Tất cả các loại khí trơ (trừ radon) đều có khả năng phát sáng nếu có dòng điện đi qua một ống chứa đầy khí trơ. Chính vì vậy, chúng được dùng để cung cấp ánh sáng. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
BẠN CÓ LÀM VIỆC VỚI CHÚNG KHÔNG? Khí trơ được bơm vào các bóng đèn máy chiếu và đèn ống phục vụ cho sản xuất đồ điện tử. Chúng góp phần phát sáng màn hình điện tử của tivi và màn hình plasma. Hỗn hợp khí được bơm vừa giữa 2 tấm kính, trong đó 1 tấm là màn hình trước. Khi thiết bị điện tử được bật lên, dòng điện đi qua hỗn hợp khí này và tạo ra hình ảnh nhìn thấy trên màn hình. Khí trơ còn được thấy trong đèn chiếu tia cực tím để làm bảng vi mạch. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
KHI CƠ THỂ CỦA BẠN TIẾP XÚC VỚI CHÚNG:
DA
Chúng gây cảm giác khó chịu cho da. Ở dạng khí chung vô hại với da, tuy nhiên nếu ở dạng lỏng, bạn có thể bị bỏng lạnh và tê cứng. Xử lý ngay lập tức như xử lý vết bỏng hóa chất. Xem Sơ cứu. MẮT
Chúng có thể gây khó chịu cho mắt. Ở dạng khí chúng vô hại với mắt, tuy nhiên nếu ở dạng lỏng, bạn có thể bị bỏng mắt nghiêm trọng. Xem Sơ cứu. MŨI/PHỔI
Khói khi cháy có thể gây chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi, rối loạn tâm trí và ngạt thở. Khí trơ chiếm chiếm thể tích oxy trong không khí. Nếu không đủ oxy, bạn có thể bị bất tỉnh và mất mạng nhanh chóng. Vì vậy hãy đảm bảo không gian đủ oxy trước khi bạn vào khu vực có khí trơ. Xem Sơ cứu. MIỆNG/BỤNG Đây không phải là cách phổ biến để tiếp xúc với khí quý.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
KHI BẠN TIẾP XÚC TRONG THỜI GIAN DÀI:
Khí trơ không có tác hại đến sức khỏe về lâu dài. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
NẾU BẠN CÓ NGUY CƠ TIẾP XÚC:
Đeo găng tay chống lạnh, tạp dề, phương tiện bảo hộ cho mắt/mặt khi làm việc với thùng chứa khí. (xem Chương 18: Thiết bị bảo vệ cá nhân). Sử dụng mặt nạ dưỡng khí. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
