Hesperian Health Guides

Các vấn đề sức khỏe tâm thần thường gặp

Trong chương này:

 Một người phụ nữ nói khi đứng cách xa 2 người khác đang cười với nhau.
Tôi rất cô đơn nhưng những người khác dường như đang rất hạnh phúc. Có chuyện gì xảy ra với tôi vậy?

Mặc dù có nhiều loại vấn đề về sức khỏe tâm thần nhưng nguyên nhân phổ biến nhất là do lo lắng, trầm cảm và lạm dụng rượu hoặc ma túy. Tuy nhiên, bản thân căng thẳng không phải là vấn đề sức khỏe tâm thần nhưng nếu chúng ta không thể hồi phục sau những tình huống căng thẳng, căng thẳng sẽ tích tụ trong cơ thể và tâm trí của chúng ta. Khi ai đó không thể đương đầu với những khó khăn mà họ phải đối mặt vì những căng thẳng mà họ đang phải chịu đựng thì căng thẳng đã trở thành một vấn đề.

Hầu hết mọi người có một số dấu hiệu căng thẳng vào những thời điểm khác nhau trong cuộc sống vì mọi người đều phải đối mặt với những vấn đề lúc này hay lúc khác. Dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe tâm thần có thể khác nhau từ cộng đồng này sang cộng đồng khác. Một số hành vi có vẻ lạ đối với người ngoài có thể là một phần bình thường trong truyền thống hoặc giá trị của cộng đồng của người bị căng thẳng. Tương tự như vậy, hành vi có vẻ bình thường đối với người ngoài cuộc có thể được coi là lạ hoặc bất thường trong cộng đồng. Vì nhiều nhà máy có những người lãnh đạo hoặc quản lý và người lao động đến từ nước ngoài và có văn hóa khác biệt nên điều này rất quan trọng cần phải ghi nhớ.

Căng thẳng

Khi một người bị căng thẳng, cơ thể của họ sẵn sàng phản ứng nhanh chóng và chống lại hoặc chạy trốn khỏi những gì gây ra căng thẳng đó. Đây là những tác động tương tự gây ra bởi sự sợ hãi, khi đó một số thay đổi trong cơ thể xảy ra như:

  • tim bắt đầu đập nhanh hơn
  • huyết áp tăng
  • thở nhanh
  • quá trình tiêu hóa chậm lại


Nếu căng thẳng hoặc sợ hãi là đột ngột và nghiêm trọng, bạn có thể cảm thấy những thay đổi này trong cơ thể. Và sau đó, khi nỗi sợ hãi hoặc căng thẳng không còn nữa, bạn sẽ cảm thấy cơ thể mình dần trở lại bình thường nhưng nếu nỗi sợ hãi hoặc căng thẳng không mạnh, đến từ từ hoặc tiếp tục xảy ra trong một thời gian dài, bạn có thể không nhận thấy những thay đổi xảy ra trong cơ thể vì bạn đã quá quen với chúng.

Lo lắng (cảm thấy hồi hộp hoặc lo lắng)

Mọi người đều cảm thấy sợ hãi, hồi hộp hoặc lo lắng phát triển theo thời gian. Thông thường bạn biết những gì gây ra cho cảm xúc và thường thì chúng sẽ sớm biến mất nhưng nếu sự lo lắng tiếp tục hoặc trở nên nghiêm trọng hơn hoặc nếu nó đến mà không có lý do thì đó có thể là một vấn đề sức khỏe tâm thần. Dấu hiệu lo lắng bao gồm:

  • cảm thấy căng thẳng và hồi hộp
  • tay run
  • đổ mồ hôi liên tục
  • tim đập thình thịch
  • khó suy nghĩ rõ ràng
  • thường xuyên có khó chịu về cơ thể, nhưng không phải do bệnh gây ra và tăng lên khi bạn buồn

Hoảng loạn là một loại lo lắng nghiêm trọng. Ngoài các dấu hiệu trên, bạn sẽ bắt đầu hít thở nhanh và nông ngay cả khi không nhận thấy và cảm thấy hoảng loạn hoặc sợ hãi, có cảm giác chắc chắn rằng điều gì đó khủng khiếp sắp xảy ra và có thể bạn hoặc đồng nghiệp có thể bị bệnh, gặp tai nạn hoặc tử vong. Hoảng loạn có thể xảy ra đột ngột và có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ.

Để xử lý hoảng loạn bạn phải cố gắng hết sức để lấy lại quyền kiểm soát hơi thở của mình, bạn nên hít thở sâu. Hít vào sâu hết mức có thể qua mũi và thở ra bằng miệng. Làm điều này miễn là bạn cảm thấy bạn kiểm soát được hơi thở của mình. Nếu bạn bè và gia đình của bạn đã được chuẩn bị và biết phải làm gì thì họ có thể hỗ trợ bạn.

Kiệt sức

Căng thẳng hoặc lo lắng liên tục trong một thời gian dài và cuối cùng đã lấn át khả năng đối phó của một người lao động và điều này có thể dẫn đến kiệt sức. Kiệt sức lực là sự kết hợp giữa cảm giác kiệt sức về tinh thần và thể chất với cảm giác cô lập cá nhân. Một số dấu hiệu thể chất khi bạn bị kiệt sức là:

  • đau đầu
  • có vấn đề về đường ruột
  • thiếu năng lượng
  • huyết áp cao
  • khó ngủ
  • ham muốn tình dục thấp, không có khả năng tận hưởng tình dục
  • khó nhớ
  • đau cơ và khớp

Trầm cảm (buồn bã cực độ hoặc không cảm thấy gì cả)

Rất tự nhiên khi chúng ta có cảm giác buồn vào những thời điểm khác nhau trong cuộc sống: khi một người bạn hoặc thành viên gia đình bị bệnh nặng hoặc qua đời, khi bạn mất việc hoặc khi một cuộc hôn nhân hoặc mối quan hệ kết thúc. Nhưng trầm cảm trở thành một vấn đề sức khỏe tâm thần khi bất kỳ dấu hiệu nào trong số này kéo dài trong một thời gian dài:

  • lúc nào cũng cảm thấy buồn
  • ngủ quá nhiều hoặc quá ít
  • khó suy nghĩ rõ ràng
  • cảm thấy muốn khóc hoặc khóc mà không có lý do rõ ràng
  • mất hứng thú với các hoạt động vui chơi, ăn uống hoặc tình dục
  • có các vấn đề về thể chất như đau đầu hoặc các vấn đề về đường ruột không phải do bệnh gây ra
  • nói và chuyển động chậm
  • thiếu năng lượng cho các hoạt động hàng ngày
  • suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử


Một số người có thể đối phó và chữa khỏi trầm cảm bằng cách nói vấn đề của họ với người khác hoặc nhóm hỗ trợ nhưng một số người cũng cần thuốc chống trầm cảm để cảm thấy ổn hơn. Hãy hỏi trạm y tế nơi bạn sinh sống để biết thêm thông tin vì những loại thuốc này có thể có tác dụng phụ.

Đôi khi trầm cảm có thể dẫn đến các vấn đề khác như tự tử (tự sát). Nhiều người có thể tự tử khi vấn đề của họ có vẻ nghiêm trọng và không tìm ra giải pháp. Tuy nhiên, nếu một người có kế hoạch tự sát, không muốn sống hoặc đã từng tự tử trước đây, họ có nguy cơ tự tử cao hơn. Vì thế họ cần giúp đỡ ngay lập tức và để giúp đỡ những ngườ này đầu tiên hãy cố gắng nói chuyện với họ. Nếu nói về những vấn đề của họ không giúp ích gì hoặc nếu bạn sợ họ có thể bị tổn thương thì họ nên được theo dõi chặt chẽ. Nói chuyện với gia đình và bạn bè của họ nhưng nói với họ rằng bạn sẽ làm như vậy trước khi bạn thực hiện. Khuyến khích có ai đó ở bên họ mọi lúc và đề nghị người chăm sóc bỏ đi các vật nguy hiểm. Nếu có nhân viên y tế được đào tạo thì hãy tìm hiểu người bị trầm cảm nên được chăm sóc như thế nào.

Bệnh tâm thần

Những người mắc bệnh tâm thần cần sự giúp đỡ từ các nhân viên y tế được đào tạo. Một vài dấu hiệu của bệnh tâm thần là:

  • nghe giọng nói hoặc nhìn thấy những thứ mà người khác không thấy
  • không tự chăm sóc bản thân
  • cư xử theo cách kỳ lạ không phù hợp với tín ngưỡng hoặc truyền thống văn hóa của xã hội hoặc gia đình


Bệnh tật, hóa chất độc hại, thuốc hoặc chấn thương ở đầu và não có thể gây ra các dấu hiệu tương tự vì vậy điều quan trọng là những người có dấu hiệu này nên được giúp đỡ càng sớm càng tốt. Những người mắc bệnh tâm thần nên được đối xử với tình thân yêu, nhân phẩm, sự tôn trọng và lòng tốt.

Wgthas Ch5 Page 95-1.png
Thông tin về sức khỏe


Rượu và các ma tuý

Nhiều loại ma tuý được sử dụng trong các nghi lễ tôn giáo hoặc các sự kiện xã hội, như một bài thuốc hoặc dùng cùng với bữa ăn. Nhưng khi một người sử dụng ma tuý cả đời, đặc biệt sử dụng rượu thì những loại thuốc đó có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần và làm cho các vấn đề hiện tại trở nên tồi tệ hơn.

WGTHAS Ch27 Page 400-1.png

Nhiều người lạm dụng rượu và các loại ma tuý khác để thoát khỏi các vấn đề để giảm căng thẳng hoặc không cảm thấy sợ hãi. Trong những xã hội nơi người lao động ít có khả năng thay đổi điều kiện của cuộc sống, rượu và các loại ma tuý khác dường như giúp họ cảm thấy tốt hơn ít nhất là trong khoảng thời gian ngắn. Trong một số nhà máy, người lao động được khuyến khích hoặc thậm chí buộc phải uống thuốc để tỉnh táo khi làm việc. Những loại thuốc này có thể gây nghiện và thật khó để ngừng dùng chúng ngay cả khi bạn không làm việc.

Thật không may, ma tuý và rượu thường làm cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn và khiến chúng ta ít có khả năng cải thiện cuộc sống. Thay vì làm việc để cải thiện các tình huống xấu những người lạm dụng ma tuý hoặc rượu dành thời gian, tiền bạc và sức khỏe của họ để tránh và quên đi các vấn đề mà họ gặp phải.

Khi nào sử dụng thành lạm dụng?

Những người thường xuyên lạm dụng ma tuý hoặc rượu:

  • cảm thấy họ cần một thức uống hoặc một viên thuốc để thức cả ngày hay cả đêm.
  • sử dụng nó vào những thời điểm khác thường như buổi sáng hoặc khi họ ở một mình.
  • nói dối hoặc che giấu họ sử dụng bao nhiêu.
  • có vấn đề về tiền bạc vì họ chi quá nhiều cho ma túy hoặc rượu.
  • trở nên hung bạo với bạn bè và gia đình của họ.
  • gây nguy hiểm cho bản thân hoặc người khác bằng cách sử dụng ma túy hoặc rượu tại nơi làm việc.


Trang này đã được cập nhật: 05 tháng 1 2024