Hesperian Health Guides

Đấu tranh chống ô nhiễm nhà máy

Trong chương này:

Thu thập thông tin về ô nhiễm từ các nhà máy có thể đơn giản như đặt một số câu hỏi và đi dạo quanh khu vực, hoặc có thể phức tạp hơn, liên quan đến các cuộc phỏng vấn chính thức và tiến hành nghiên cứu khoa học. Trong cả hai trường hợp, nếu bạn tổ chức tốt, bạn có thể tìm thấy các nguồn gây ô nhiễm và thay đổi mọi thứ tốt hơn.

Hoạt động Khảo sát ô nhiễm trong cộng đồng

Hoạt động này có 2 phần. Nhóm của bạn có thể cần phải gặp nhau một vài lần để lập kế hoạch và đánh giá các công đoạn của kế hoạch và việc này có thể mất vài tuần để hoàn thành.

  1. Nói chuyện với những người sống trong cộng đồng
    Wgthas Ch33 Page 443-1.png

    Đề nghị hàng xóm của bạn và những người lớn tuổi nhớ lại thời gian trước khi có nhà máy hoạt động trong khu vực và tìm hiểu xem từ khi đó đã có những thay đổi gì.

    Hỏi hàng xóm của bạn những dấu hiệu ô nhiễm từ nhà máy mà họ thấy hoặc ngửi thấy. Hỏi họ về những căn bệnh mà họ hoặc thành viên gia đình có thể mắc phải đặc biệt là vấn đề sảy thai và dị tật bẩm sinh vì nhiều chất độc gây ra các vấn đề về sinh sản. Ghi chép lại thông tin về bệnh tật, ngày tháng và vị trí nhà của họ liên quan đến nhà máy. Bạn cũng có thể sử dụng thông tin này để lập bản đồ.

    Để biết ý tưởng về việc thực hiện và sử dụng khảo sát, xem Chương 3.

    Hãy hỏi người lao động và những lao động cũ về loại chất thải mà nhà máy thải ra và nơi xuất đi. Cố gắng tìm hiểu xem những hóa chất nào được sử dụng trong nhà máy, cách sử dụng và cách thức các hóa chất đó xâm nhập vào không khí, nước, thực phẩm và nhà dân bên ngoài nhà máy. Tìm nơi nước thải từ nhà máy chảy ra. Các công ty thường đổ hóa chất họ sử dụng vào cống, sông, hồ, v.v. Thông tin này sẽ giúp bạn lập kế hoạch cho phần tiếp theo của hoạt động.
  2. Đi bộ
    Một nhóm hoặc một số người có thể đi bộ xung quanh khu dân cư và sử dụng mắt, mũi và tai để phát hiện màu sắc, mùi và âm thanh lạ vì chúng có thể là dấu hiệu của ô nhiễm. Theo dõi thông tin mà mọi người trong nhà máy và cộng đồng chia sẻ với bạn. Viết ra những gì bạn biết và chụp ảnh những gì bạn nhìn thấy vì điều này sẽ giúp bạn chia sẻ thông tin về sau này và sẽ giúp nhóm quyết định hành động nào cần thực hiện. 

    Đặt câu hỏi về những gì bạn không nhìn thấy ví dụ nếu không thấy xe tải rời nhà máy với chất thải hóa học thì có nghĩa là chất thải đó được thải vào không khí, bị đổ xuống đất hoặc được dẫn vào đường ống cống hoặc ra suối. Tìm hiểu xem có mùi, bệnh tật, hoặc các dấu hiệu ô nhiễm nào khác theo chiều gió hoặc từ hướng nhà máy. 

    Quyết định xem nhóm sẽ đi đến đâu để quan sát và tìm kiếm điều gì. Dưới đây là một số gợi ý về những điều cần quan sát:
    • Tìm kiếm dấu hiệu ô nhiễm không khí
      Nhìn xem có khói, bụi trong không khí xung quanh nhà máy không? Xe tải thường đậu trên đường và có hoạt động không?
    Đi bộ xuôi nhà máy và tìm xem có bụi trong không khí hoặc dấu hiệu của hóa chất trên mặt đất, tòa nhà hoặc nhà máy.
    Sử mũi để phát hiện mùi lạ. Ngửi xung quanh xem có mùi hóa chất hoặc mùi cháy. Bạn có thể phải đi bộ quanh khu vực nhà máy nhiều hơn một lần và vào những thời điểm khác nhau vì việc đốt chất thải chỉ có thể xảy ra vào những thời điểm nhất định trong ngày hoặc trong tuần. Hỏi hàng xóm của bạn.
    • Tìm kiếm dấu hiệu ô nhiễm nước
      Tìm đến những con lạch, kênh và ao gần đó và chú ý màu sắc và mùi của nước. Tìm kiếm dấu hiệu của dư lượng dầu, bọt, hoặc còn đọng trong nước hoặc trên cây, đá hoặc cát bên cạnh nước. Quan sát thực vật, cá, động vật và côn trùng sống trong và xung quanh mặt nước xem chúng có khỏe mạnh không.
    • Tìm kiếm các dấu hiệu của chất thải khác
      Bạn có thấy chất thải lỏng chảy ra từ nhà máy hoặc rãnh nơi các thùng hóa chất được đổ trên mặt đất không? Có thấy đống thùng rỗng hoặc rác thải khác không? Có người tái chế sản phẩm đã qua sử dụng không?
  3. Thảo luận về những gì bạn học được
    một phụ nữ lập 3 danh sách trên bảng đen: "Dấu hiệu ô nhiễm", "Ảnh hưởng sức khỏe" và "Giải pháp".

    Bước quan trọng nhất là chia sẻ tất cả thông tin với nhóm hoặc toàn bộ cộng đồng của bạn. Bạn có thể vẽ một bản đồ về khu vực xung quanh nhà máy và đánh dấu nơi bạn quan sát thấy dấu hiệu ô nhiễm.

    Trên tường hoặc bảng hãy lập danh sách tất cả các loại ô nhiễm từ nhà máy, có thể ảnh hưởng sức khỏe của từng loại ô nhiễm và các giải pháp khả thi. Sử dụng các danh sách này để đặt câu hỏi sẽ giúp nhóm quyết định hành động nào cần thực hiện. Ví dụ, loại ô nhiễm nào gây ra nhiều vấn đề nhất? Loại ô nhiễm nào có thể là dễ dàng để ngăn chặn hoặc làm sạch nhất? Xem thêm về cách vẽ bản đồ cộng đồng.

Hãy hành động để làm sạch

Nhà máy tái chế pin Metales y Derivados ở khu phố Chilpancingo của Tijuana, Mê- hi-cô (Mexico) đã không quan tâm đến chất thải độc hại mà nhà máy thải ra. Nhà máy đã lưu trữ chất thải trong các thùng chứa có chất lượng kém khiến hóa hất rò rỉ vào đất và nước. Gió thổi bụi thải vào cộng đồng. Người dân trong khu vực phàn nàn về việc họ bị phát ban da, gặp các vấn đề về dạ dày và hen suyễn. 

Nhờ sức ép từ cộng đồng và các nhà môi trường, cuối cùng chính phủ Mê-hi-cô (Mexico) đóng cửa nhà máy. Nhưng thay vì làm sạch các hóa chất cực kỳ nguy hiểm, chủ nhà máy đã trốn qua biên giới tới San Diego, Hoa Kỳ vì chủ nhà máy biết rằng chính phủ Mê- hi-cô (Mexico) không thể tiếp cận họ khi họ trốn ở đó. Nhà máy đã bị bỏ hoang với 23.000 tấn chất thải, bao gồm 7.000 tấn hỗn hợp chì rất độc hại. 

Người dân vùng Chilpancingo đã phải nhờ đến sự giúp đỡ của các nhà hoạt động của Liên minh sức khỏe môi trường (EHC) từ Hoa Kỳ và Mê-hi-cô (Mexico) để dọn sạch khu vực chất thải độc hại này do Metales y Derivados để lại. Sau hơn một thập kỷ, chính phủ Mê- hi-cô (Mexico) cuối cùng đã ký một thỏa thuận dọn sạch và thành lập một nhóm làm việc của cộng đồng và chính phủ hai quốc gia. Việc dọn sạch được hoàn thành vào năm 2008 dưới sự giám sát độc lập của cộng đồng. Chìa khóa thành công của họ là:

  • được tổ chức và kết nối với các nhóm môi trường, lao động và nhân quyền. Họ tổ chức các cuộc mít tinh, gửi thư cho các quan chức chính phủ và lôi kéo sự chú ý của truyền thông tập trung vào vấn đề của họ.
  • xét nghiệm, giám sát và công khai về ô nhiễm. Các phòng thí nghiệm địa phương đã làm xét nghiệm nước, đất và các sinh viên đại học ở khu vực biên giới đã hỗ trợ kỹ thuật.
  • tổ chức các chiến dịch giáo dục về ô nhiễm và sức khỏe. Họ đã phát triển một chương trình đào tạo cơ bản cho phụ nữ về cách xác định và loại bỏ chất độc trong hộ gia đình, mức độ ô nhiễm công nghiệp ảnh hưởng đến cộng đồng và cách xây dựng các kế hoạch hành động để thay đổi.
  • áp dụng luật pháp và quy định của địa phương, quốc gia và quốc tế.  Khi chính phủ Mê-hi-cô (Mexico) nói rằng họ không chịu trách nhiệm và sẽ không trả tiền cho việc dọn sạch, người dân đã kháng cáo. Sau 3 năm, cơ quan môi trường hai quốc gia đã xác định rằng địa điểm Chilpancingo là "nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe con người". Họ cũng mời được Báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc về Quyền có nhà ở phù hợp đến để tham quan khu vực và Ủy ban Nhân quyền cao cấp của Liên Hợp Quốc đã thay mặt họ nêu ý kiến. 

    Tất cả những hành động này làm tăng áp lực lên chính phủ Mê-hi-cô (Mexico) để cuối cùng có thể dọn sạch khu vực Chilpancingo.



Trang này đã được cập nhật: 05 tháng 1 2024