Hesperian Health Guides

Làm thế nào để biết trẻ có cần giúp đỡ không?

Trong chương này:

Mỗi trẻ phát triển theo một tốc độ riêng. Một số trẻ phát triển nhanh hơn những bạn cùng lứa tuổi. Nhưng hầu hết trẻ hình thành và phát triển kĩ năng mới ở cùng một độ tuổi. Lúc 2 tuổi, hầu hết trẻ có thể nói hay biết các kí hiệu tương đương vớí 50 - 200 từ. Lúc 3 tuổi, trẻ thường biết khoảng 900 từ và đến 4 tuổi thì biết khoảng 1500 từ.

Một điều rất quan trọng là trẻ phải tiếp tục học những kĩ năng mới. Nhưng khi môt trẻ không hề học được một kĩ năng mới mà các bạn cùng tuổi khác đã học được rồi thì đây là một dấu hiệu cho thấy cháu có thể gặp khó khăn và cần được giúp.

A woman helps her daughter write in her notebook.

Bảng dưới đây giới thiệu thời điểm và một số kĩ năng giao tiếp mà hầu hết trẻ nhỏ đều phải học. Các bậc phụ huynh có thể sử dụng bảng này để xác định kĩ năng nào mà con mình đã biết và kĩ năng nào cháu cần phải học. Muốn xác định hoạt động nào cần thực hiện trước, bạn hãy tự hỏi: “Con mình có làm được tất cả những điều mà các cháu bé ở cùng tuổi làm được không?” Để có các thông tin liên quan đến độ tuổi và thứ tự kĩ năng mới mà trẻ học, hãy xem biểu đồ về sự phát triển của trẻ từ.

3 tháng 6 tháng
  • Phản ứng với tiếng nói hay khuôn mặt quen thuộc.
  • Phản ứng với những âm thanh hay cử động bất ngờ.
A man holding his small baby.
  • Tạo ra những âm thanh hay cử động đơn giản.
  • Quay đầu về phía có sự chuyển động hoặc nơi phát ra âm thanh.
A baby lies on his mother's chest, reaching for her face.


1 tuổi 2 tuổi
  • Phát ra những âm thanh nối tiếp nhau hoặc lập lại hình dáng vận động của bàn tay.
  • Bắt đầu gọi tên đồ vật.
  • Hiểu và phản ứng với những từ ngữ hay cử chỉ đơn giản.
  • Bắt chước những kí hiệu đơn lẻ.
A baby making sounds as she shakes a rattle.
ba-ba ga-ga
  • Sử dụng những từ ngữ và kí hiệu đơn giản.
  • Dùng câu có 2 đến 3 từ hoặc kí hiệu.
  • Biết khoảng 50 đến 200 từ hay kí hiệu.
A small child uses sign language.
Cốc của con.


3 tuổi 5 tuổi
  • Hiểu được hầu hết lời nói đơn giản.
  • Biết và sử dụng được khoảng 500 đến 1000 từ hay kí hiệu.
A small boy and his mother make signs to one another.
Bánh quy đâu rồi?
Con ăn rồi.
  • Nói hay ra kí hiệu về việc mình vừa làm.
  • Hay đặt câu hỏi.
A young boy speaks to his father as they walk with hands held.
Người ta đang làm gì thế ạ?


ḶƯU Ý: Một số trẻ nghe kém có thể gặp những vấn đề khác. Trí tuệ và cơ thể của chúng có thể chậm phát triển vì một số lý do. Hãy xem thêm cuốn sách Phục hồi chức năng trẻ tàn tật tại cộng đồng để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ chậm phát triển về trí tuệ và/hoặc thể chất.

BẠN CÓ THỂ GIÚP ĐƯỢC CON MÌNH

Nếu bạn nghĩ rằng giao tiếp của con bạn phát triển không bình thường, bạn có thể giúp con học. Các bậc phụ huynh thường nghĩ rằng chỉ có những người được đào tạo chuyên môn mới giúp được con mình. Nhưng là bố mẹ, bạn biết rõ con hơn bất kỳ ai khác, cho nên tự bạn có thể tạo ra sự thay đổi lớn trong sự phát triển của con mình.

A woman thinking as she sits beside her son, touching his shoulder.
Những trẻ khác ở cùng tuổi với A-li đều biết cách ứng xử với người khác. Tôi cho rằng cháu A-li cũng cần học cách sống hòa thuận với các bạn khác.