Hesperian Health Guides
Gia công các chi tiết phần trên của giày
HealthWiki > An toàn vệ sinh lao động > Chương 6: Các nhà máy sản xuất giày > Gia công các chi tiết phần trên của giày
NLĐ cắt, xếp và chuẩn bị nguyên vật liệu để đóng phần trên của giày với lớp lót giày. Da, vải và các vật liệu tổng hợp được cắt, tỉa theo đúng mẫu bằng máy. Sau đó da được làm mỏng tại các đường may để dễ may viền hoặc dễ dán hơn. Lớp lót là những miếng vật liệu được ép nóng lên lớp da. Sau đó người ta ghép các miếng với nhau bằng cách may hoặc dán để tạo ra phần trên của giày.
Người ta sử dụng nhiều máy khâu khác nhau để may từng chi tiết của giày. Do tất cả các máy khâu đều có công suất lớn nên chúng cần có dụng cụ bảo vệ đầu kim và tấm chắn trên máy để bảo vệ NLĐ khỏi thương tích do máy khâu gây ra.
Mục lục
Các chấn thương do máy
Các lỗ khuyên, lỗ đinh và lỗ thoát khí trên giày đều được thực hiện trên một máy đục lỗ lớn. Phần phía trên đã khâu và phần đế giày được đưa vào khuôn để đóng.
Phần trên của giày sẽ đi qua các máy định hình giúp làm tăng nhiệt độ khiến vật liệu mềm và dai hơn. Miếng đệm cứng được thêm vào đế giày và mũi giày để định hình tốt hơn. Đối với giày da, một lớp bần nóng sẽ được dải đều dưới đế giày.
Máy ép, máy dán, máy lăn, máy tán đinh, máy khâu, máy dập và dụng cụ cắt khác có thể gây ra những thương tích nghiêm trọng cho tay của NLĐ. Máy khâu được sử dụng để may giày có công suất lớn và sử dụng nhiều kim to nên có thể gây ra tổn hại nặng nề đối với người vận hành máy. Dây đai truyền của máy có thể cuốn tóc và quần áo của NLĐ, gây ra những thương tích trầm trọng.
Máy dập lỗ và máy đóng đinh thường không sắc nhọn nhưng để tạo lỗ ở phần trên và phần đế giày, máy phải sử dụng áp lực lớn. Khi máy dập xuống vật liệu nhanh và mạnh thường tạo ra độ rung khá lớn. Ngón tay có thể bị kẹt và bị máy dập khi vô tình đưa tay vào. Làm việc lâu với máy dập, rung động sẽ ảnh hưởng đến các dây thần kinh ngón tay, giảm lượng máu đi đến các ngón tay, gây ra bệnh ngón tay trắng khiến ngón tay bị tê, đau và mất cảm giác. Trường hợp tồi tệ nhất là tay không cầm nắm được đồ vật hoặc bị tê liệt.
Các thương tích do bị máy cắt, nghiền và kẹp có thể phòng ngừa nếu các thiết bị được:
- lắp các bộ phận bảo vệ khu vực kim khâu quanh đai truyền chữ v trên và dưới bàn gia công.
- điều khiển bằng cả hai tay khi sử dụng máy cắt, máy đột, máy đóng đinh, máy dãn nhãn.
- có các cảm biến điện để tự động ngắt nguồn điện khi bộ phận cơ thể của NLĐ tiếp xúc sai vị trí lúc vận hành.
Để phòng ngừa các thương tích xảy ra đối với NLĐ khi làm vệ sinh, sửa chữa hoặc điều chỉnh máy, nhất định phải tuân thủ quy trình đóng ngắt máy và treo biển cảnh báo khi sửa chữa hoặc bảo dưỡng.
Chấn thương do cẳng thẳng và lao động quá sức
NLĐ thường ngồi hoặc đứng một chỗ nhiều giờ đồng hồ. Nếu có ngồi, ghế ngồi thường không đỡ lưng và chân. Tại các nhà máy có điều kiện cơ sở vật chất nghèo nàn, NLĐ chỉ được trang bị ghế thấp, không tựa thay vì ghế có tựa, gây đau cổ, lưng, chân và đầu gối.
Xem Chương 7: Ecgônômi để phòng ngừa những chấn thương được áp dụng, bao gồm:
- Chuyển đổi công việc trong ngày để không ai làm một việc quá lâu.
- Yêu cầu nhà máy cung cấp ghế tựa và thiết bị phù hợp với người và công việc.
- Bố trí chỗ làm việc sao cho các vật được để gần tay, khi cần dùng đến NLĐ không phải với, cúi hoặc vặn người nhiều lần.
- Luyện tập, rèn luyện để giãn cơ và tăng cường cơ bắp.
Một số người may và dán giày tại nhà mình hoặc nhà của người khác. Công việc ở nhà có thể giúp NLĐ linh hoạt hơn về mặt thời gian nhưng cũng làm gia tăng nguy cơ chấn thương do căng thẳng và lao động quá sức cũng như nguy cơ bị phơi nhiễm hóa chất. Xem Chương 20: Làm việc tại nhà để có ý tưởng về việc thiết lập một khu vực thoải mái và an toàn trong ngôi nhà của bạn, nơi bạn có thể làm việc và giảm bớt những nguy hiểm về sức khỏe.
Những mối nguy từ bụi
Các thao tác cắt, đánh bóng và mài mỏng (các cạnh mỏng) sinh ra rất nhiều bụi và các mảnh vật liệu siêu nhỏ. Nếu chẳng may hít phải, nó có thể gây ra kích ứng và các vấn đề hô hấp. Bụi da có chứa các kim loại nặng như crom, niken, cadimi và các hóa chất khác sử dụng khi thuộc da. Hít phải loại bụi này, lâu dần có thể làm cho phụ nữ trẻ, phụ nữ mang thai hoặc NLĐ lớn tuổi mắc phải các vấn đề kích ứng da, dị ứng, viêm xoang, ung thư mũi và các vấn đề sức khỏe khác. Để làm giảm hậu quả của bụi, có thể áp dụng các biện pháp.
- Một máy vệ sinh công nghiệp có thể hút hầu hết bụi ở nơi làm việc và khu vực xung quanh
- Khăn che mũi và mặt có thể chặn một ít bụi nhưng không bảo vệ được NLĐ. Cần phải dùng mặt nạ chống bụi vừa khít với mũi và miệng của người sử dụng .
- Sử dụng máy hút bụi chân không hoặc ít nhất là dùng miếng vải ẩm để vệ sinh bề mặt máy móc tại chỗ làm việc ít nhất 2 lần trong ca làm việc của mình.
- Sử dụng loại da thuộc không chứa kim loại nặng và các hóa chất độc hại.
- Thường xuyên rửa sạch tay bị dính hóa chất và bụi, đặc biệt là trước khi ăn uống.
Hiểm họa từ tiếng ồn
NLĐ làm việc tài nhà máy giày phải vận hành nhiều máy móc cỡ lớn và gây ra nhiều tiếng ồn. Tiếng ồn nên được kiểm soát ngay từ đầu bằng cách che chắn hay cách âm. Máy móc được bảo dưỡng tốt khi vận hành sẽ ít tạo tiếng ồn hơn. (Xem Chương 13: Tiếng ồn).
- Yêu cầu người quản lý đo tiếng ồn tại các vị trí khác nhau quanh nhà máy.
- Trong trường hợp tiếng ồn quá lớn, NLĐ nên đeo nút tai chống ồn hoặc bao bịt tai.
