Hesperian Health Guides
Lắp ráp giày
Có rất nhiều các loại hóa chất khác nhau được sử dụng trong quá trình tạo đế giày cũng như phần thân giày, gồm sơn lót và keo dán (Xem Phần lớn keo và dung môi có hại cho NLĐ). Keo dán hòa tan trong dung môi và sơn lót chứa nhiều dung môi (Xem Dung môi).Keo hòa tan trong nước (keo nước) mặc dù trong thành phần cũng chứa nhiều chất hóa học khác nhau, nhưng thường được xem là an toàn hơn so với keo dung môi.
Hãy chú ý tới những dấu hiệu cho thấy NLĐ bị nhiễm độc hóa chất từ việc sử dụng keo dính và các chất dùng làm sơn lót. Các dấu hiệu liên quan đến hô hấp, đau đầu, ngất xỉu đều được xem là những triệu chứng cho thấy bạn đang hít phải các chất hóa học độc hại đó..
Mục lục
Để phòng ngừa những nguy cơ từ việc sử dụng các loại keo dán, các nhà máy nên:
- Thay thế các chất độc hại đang sử dụng bằng những chất ít độc hại hơn.
- Sử dụng hệ thống máy móc khép kín để dán. Trong trường hợp việc dán giày bắt buộc phải làm bằng tay, nên thực hiện ở trong hộp nhỏ có cửa thao tác bé và dùng các dụng cụ dán nhỏ nhất có thể khi thật cần.
- Lưu giữ các loại keo dán và dung môi một cách an toàn; Trộn hoá chất cần phải thực hiện ở khu vực làm việc với công cụ phù hợp, thông gió tốt.
- Dán nhãn các loại keo dán bằng ngôn ngữ cảnh báo mà NLĐ có thể đọc hiểu được.
- Cấp cho NLĐ Bảng hướng dẫn an toàn hóa chất (SDS) có chứa thông tin về các loại keo dán, về thành phần, mức độ nguy hiểm khi phải tiếp xúc, về quy tắc an toàn khi sử dụng, v.v. bằng ngôn ngữ dễ hiểu nhất. (Xem Cách tìm và đọc SDS).
- Phải đảm bảo chắc chắn hệ thống thông gió hoạt động tốt (Xem Chương 17).
- Cung cấp cho NLĐ găng tay, mặt nạ dưỡng khí, kính bảo hộ và các trang thiết bị bảo hộ lao động khi cần thiết (Xem Chương 18).
- Lắp đặt khu vực vệ sinh tay và mắt ở những nơi sử dụng keo dán và các chất phụ gia, đồng thời tổ chức các khóa tập huấn về việc xử lý và giải quyết các trường hợp khi hóa chất bị rò rỉ và đổ ra ngoài.
Phần lớn các loại keo và sơn lót gây độc hại đến sức khỏe NLĐ
Thành phần hóa học được coi là nguy hiểm nhất trong các loại keo dán chính là các loại dung môi được đưa vào trong keo để chúng dính chặt hơn, bền hơn và khô nhanh hơn.
Benzene/Benzen là một dạng hóa chất rất độc hại đối với sức khỏe của con người. Benzen có thể gây ung thư, làm giảm chức năng sinh lý và bị cấm sử dụng ở rất nhiều công ty và các quốc gia trên thế giới. Nhưng benzen lại rất rẻ, làm cho keo mau khô và mùi của chúng cũng dễ chịu hơn các loại dung môi khác. Mặc dù bị cấm, nhưng chất này vẫn được sử dụng rộng rãi, hoặc cố tình hoặc đôi khi vì không biết mà sử dụng chúng như một thành phần trong hỗn hợp hóa chất. Để biết thêm thông tin về benzen, Xem Hydrocarbon thơm.
Toluene/Toluen và xylene/xylen cũng thường xuyên được sử dụng để thay thế cho Benzen. Chúng là các chất thuộc họ của Benzen, gọi là “các hydrocarbon thơm”. Chúng đều có khả năng gây dị tật của thai nhi, các bệnh ung thư cũng như các vấn đề sức khỏe khác. Xem Hydrocarbon thơm.
MEK (methyl ethyl ketone) cũng là một chất thay thế cho Benzen. Nếu MEK tiếp xúc với da và mắt của bạn, chúng sẽ gây kích ứng và xuất hiện các vết mẩn đỏ. Nếu hít phải chất đó, bạn sẽ cảm thấy chóng mặt, buồn ngủ và đau đầu. MEK có hương bạc hà. Nếu phải thường xuyên tiếp xúc với MEK sẽ gây ra các vấn đề liên quan đến hệ thần kinh, ảnh hưởng đến não cũng như làm suy giảm khả năng sinh lý của bạn. Xem Dung môi Ketone.
Một số các chất hóa học được sử dụng trong keo và các chất phụ gia khác bao gồm acetone, ammonia, cyclohexane, di-chloromethane hay methylene chloride, di-methyl formaldehyde (DMF), ethyl acetate (có thể gây ra ung thư), tetrachloroethylene (có thể gây ra ung thư), polychloroprene, polyurethane, propane và trichloroethylene (TCE – cũng được biết tới là một chất gây kích ứng da).
Mặc dù keo dán nước được biết đến là ít nguy hiểm hơn, tuy nhiên chúng vẫn được coi là một hóa chất nguy hiểm.
Sử dụng hóa chất an toàn hơn trong nhà máy
Chủ sở hữu của nhà máy Elegant Top Shoes đã quyết định ngừng sử dụng keo được làm bằng toluene vì toluene gây hại cho con người và nhã hàng mà họ cung cấp giày đã gây áp lực buộc họ phải thay đổi. Để thay thế các loại keo được làm bằng toluene/toluen, chủ nhà máy đã tìm ra một loại keo mới được cho là an toàn hơn.
Nhưng trong một số bộ phận của nhà máy, các trưởng bộ phận vẫn muốn sử dụng keo cũ. Họ nói, "Loại keo mới này không kết dính" và "Loại keo mới làm cho giày khó lau sạch hơn".
Nếu đôi giày không sạch khi xuất xưởng, thì sẽ dẫn đến chất lượng của dây chuyền sản xuất đó sẽ giảm xuống. Dây chuyền bị phạt nếu mất quá nhiều thời gian để làm sạch và hoàn thành việc sản xuất giày. Vì áp lực phải đáp ứng hạn ngạch sản xuất luôn tăng cao, các trưởng bộ phận tiếp tục buộc người lao động trong chuyền của mình sử dụng loại keo toluene/toluen độc hại.
Quản lý nhà máy biết về điều này nhưng không làm gì để ngăn chặn vì keo toluene/toluen ít tốn kém hơn. Cuối cùng, khi vấn đề được một đại diện của nhãn hàng chỉ ra trong chuyến thăm nhà máy, họ đã ngừng sử dụng loại keo có hại này.
Vài tháng sau, người lao động bắt đầu cảm thấy mệt mỏi. Họ tự hỏi liệu có phải là do loại keo mới. Loại keo mới này có gốc nước và chỉ dính tốt khi họ sử dụng sơn lót có chứa hóa chất gọi là MEK. Mặc dù ông chủ nói rằng nó an toàn hơn toluene/toluen, nhưng nó khiến người lao động cảm thấy mệt nhanh hơn. Khi các người lao động yêu cầu và có được Bảng dữ liệu an toàn (SDS), họ phát hiện ra MEK cũng nguy hiểm.
Người lao động đã nổi giận với giám sát của họ và giám sát nổi giận với chủ nhà máy. Chủ nhà máy đã đổ lỗi cho nhân viên bán hóa chất, người đã nói với ông rằng keo và sơn lót là an toàn, và tại các nhãn hàng đã yêu cầu ông ta đổi loại keo. Ông ta cho rằng mình đã cố gắng làm điều đúng đắn nhưng mọi người lại tức giận với ông ta.
Cách duy nhất để có thể an toàn hơn trong tình huống này là lắp đặt các máy chiết mới, mạnh hơn và sử dụng các thiết bị bảo vệ tốt hơn. Nhưng để làm điều này sẽ khiến tốn kém hơn và hầu hết người lao động được thuê thông qua một đơn vị giới thiệu lao động tạm thời và cũng đã không còn tồn tại từ lâu.
Những mối nguy trong khâu hoàn thiện giày
Hoàn thiện giày bao gồm định hình và làm phẳng, phủ xi, tạo màu, phun, làm sạch, luồn, đánh bóng và đóng gói.
Bụi từ máy hoàn thiện phải được thông gió ra khỏi chỗ làm việc. (Xem Chương 12: Bụi).
Chất đánh bóng, vết bẩn và thuốc nhuộm màu có thể gây kích ứng da của bạn. Dung môi được sử dụng để làm sạch giày có thể nhanh chóng gây hại cho sức khỏe của bạn. Khu vực làm việc phải có thông gió tốt và người lao động nên có găng tay, tạp dề, kính an toàn, khẩu trang, và các thiết bị vệ sinh và vệ sinh tốt.
Các máy móc không được che chắn và không an toàn có thể cắt và nghiền phải được sửa chữa. (Xem Chương 9: Chấn thương do máy móc).
Nguy hiểm hỏa hoạn trong các nhà máy giày
Các loại dung môi được sử dụng trong keo dán và các vật liệu hoàn thiện sản phẩm thường có nguồn gốc từ dầu mỏ, vì vậy rất dễ bén lửa. Do nặng hơn không khí, nên các hơi dung môi nếu không được hệ thống thông gió đưa ra ngoài sẽ có xu hướng chìm xuống đất và tập trung lại dẫn đến nồng độ gia tăng. Điều này làm tăng nguy cơ xảy ra các vụ cháy nổ vì chỉ cần có một tia lửa hoặc sự cố chập điện là các chất đó sẽ cháy rất nhanh. (Xem Chương 11: Hỏa hoạn).
- Phải sử dụng các chất phụ gia không có khả năng bắt lửa ở nhiệt độ thấp và vừa phải. Các chất phụ gia dạng nước nên được sử dụng vì an toàn hơn.
- Lắp đặt hệ thống thông hơi chất lượng, thường xuyên xả nước để tẩy rửa cũng như làm khô các kệ hàng để loại bỏ các khí nguy hiểm từ các khu vực làm việc.
- Loại bỏ chất thải có thể gây cháy như giẻ rách, bìa các tông ở các khu vực làm việc.
- Dùng các hộp kim loại chống cháy để chứa các dung môi và các chất thải từ dầu.
- Giữ cho lối đi, cửa ra vào, cửa thoát hiểm luôn trong trạng thái mở và không tắc nghẽn.
- Đảm bảo các bình chữa cháy được trang bị đầy đủ và phù hợp với các loại vật liệu trong môi trường làm việc của bạn.
- Thường xuyên kiểm tra thiết bị điện để đảm bảo thiết bị luôn trong tình trạng tốt và được nối đất.