Hesperian Health Guides

Lắp ráp thiết bị điện tử

Trong chương này:

Trên dây chuyền lắp ráp, người lao động gắn keo, hàn và gắn kết các linh kiện để tạo nên câc sản phẩm điện tử, sau đó làm sạch, đánh bóng và kiểm tra chất lượng sản phẩm. Các sản phẩm không đảm bảo, được chuyển qua bộ phận sửa chữa thủ công, người lao động kiểm tra và chỉnh sửa các phần bị lỗi bằng tay.

Khi lắp ráp linh kiện, thiết bị điện tử ở nhà, có thể dẫn đến nguy cơ sức khỏe cho người lao động, gia đình và hàng xóm. (Xem Chương 20: Làm công việc nhà máy ở nhà).

Chế tạo các chi tiết/linh kiện khác

Các linh kiện phụ trợ (phi điện tử) được sản xuất trong các nhà máy khác và là một phần của sản phẩm cuối cùng trong khu vực lắp ráp. Chế tạo các linh kiện này cũng nguy hại cho người lao động và môi trường.

Vỏ nhựa và vỏ bọc: Các thiết bị điện tử sử dụng lớp vỏ bên ngoài bằng nhựa vì chúng có trọng lượng nhẹ, bền, và giá rẻ. Nhiều hóa chất nguy hiểm được sử dụng để làm vỏ bền hơn và chống cháy. Các nhà máy có thể sản xuất ra các vỏ ít độc hại hơn bằng cách:

  • sử dụng hóa chất thay thế và thay thế chất chống cháy brom bằng chất chống cháy phốt-pho hoặc nitơ .
  • thay đổi vật liệu để không cần sử dụng chất chống cháy, ví dụ, làm vỏ bằng nhôm thay vì nhựa.


Pin: Cho dù thiết bị điện tử sử dụng pin một lần hoặc có thể sạc lại, tất cả đều chứa chất độc hại. Người lao động làm ra pin (và gia đình họ) gánh chịu nhiều nhất, nhưng các mối nguy hiểm bắt đầu ngay cả trước đó khi những người lao động khai thác các kim loại sử dụng trong đó. Và sau khi sản phẩm được vứt bỏ, các chất hóa học trong pin bị rò rỉ vào nước và gây ô nhiễm nước. Sản xuất pin an toàn hơn và thiết kế các sản phẩm sử dụng ít năng lượng sẽ làm giảm sự lây lan của chất độc từ pin.

Dây và cáp điện: Cáp và dây điện được làm từ đồng phủ nhựa. Polyethylene và nhựa PVC (polyvinyl chloride) là các sản phẩm nhựa phổ biến nhất. PVC gây ung thư, và các loại nhựa khác gây kích ứng mũi, họng, phổi, và da.

Màn hình: Các màn hình CRT, màn hình LCD, plasma, và màn hình LED sử dụng trong thiết bị điện tử thường được hàn và gắn lại với nhau bằng một hóa chất đông cứng lại khi tiếp xúc với ánh sáng tia UV. Chúng có thể được tráng bằng lớp tinh thể lỏng hoặc neon và khí xenon. Trong khi hầu hết quy trình sản xuất được tự động hóa, song người lao động trong các nhà máy sản xuất màn hình vẫn phải tiếp xúc với hơi khí độc trong quá trình sản xuất, kiểm tra màn hình, bảo dưỡng và sửa chữa máy móc. Các tivi và màn hình cỡ lớn có trọng lượng nặng hơn và gây ra căng cơ nhiều hơn cho người lao động.

Người lao động sản xuất pin đấu tranh với công ty đã làm họ bị nhiễm độc

Người lao động sản xuất pin niken-cadimi cho Công ty pin Gold Peak ở Trung Quốc đã bị nhiễm độc với cadimi. Cadimi là một kim loại độc hại gây tổn thương phổi, thận, xương và gây ung thư. Khi người lao động Gold Peak nói với bác sĩ là cô ấy bị đau, bác sĩ đã làm một số xét nghiệm máu và nước tiểu. Xét nghiệm chỉ ra hàm lượng cadimi cao trong cơ thể của cô ấy. Người lao động khác đã bị chóng mặt, đau đầu, buồn nôn, và sẩy thai. Khi họ làm xét nghiệm, hàm lượng cadimi của họ cũng cao. Theo truyền miệng, nhiều người lao động, con cái của họ, và gia đình đã đi kiểm tra và cho thấy họ đã bị nhiễm độc.

minh họa dưới đây: những người lao động tham gia phản đối mang các khẩu hiệu và một biểu ngữ lớn.


Người lao động Gold Peak tin rằng công ty phải chịu trách nhiệm cho việc họ bị nhiễm độc. Họ yêu cầu điều trị và bồi thường thiệt hại cho sức khỏe của họ bị mất.


Công ty đã cố gắng trấn an họ. Họ làm sai lệch các xét nghiệm để cho thấy hàm lượng cadimi thấp hơn, họ tuyên bố có thể loại bỏ các cadimi, bắt người lao động chịu phương pháp điều trị không hiệu quả và đau đớn, và sa thải người lao động phản đối mạnh nhất. Họ cũng đóng cửa một số nhà máy và di chuyển chúng vào thị trấn xa xôi hơn.


Người lao động tổ chức cuộc biểu tình, đã kiện công ty, kêu gọi chính quyền địa phương và quốc gia, tập trung hỗ trợ từ các tổ chức phi chính phủ và các nhân viên giáo dục và cộng đồng về nhiễm độc cadimi. Công ty đã buộc phải triển khai một quỹ để trang trải các chi phí xét nghiệm và kiểm tra sức khỏe hàng năm cho người lao động trước đây và hiện tại của Gold Peak. Nhưng hàng năm càng có nhiều người lao động bị nhiễm độc cadimi và họ tiếp tục đấu tranh để đòi bồi thường.


Trong năm 2006, cadimi đã bị cấm bởi Liên minh châu Âu và bây giờ pin lithium-ion và pin niken-metal hydrate là phổ biến hơn. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn cho phép sản xuất pin cadimi. Gold Peak sản xuất chúng ở những vùng xa xôi của Trung Quốc, nơi người lao động vẫn thiếu sự bảo vệ và thiếu thông tin thích hợp về nhiễm độc cadimi. Năm 2015, Gold Peak ngừng chi trả các xét nghiệm hàng năm cho người lao động, và sẽ chỉ bồi thường cho những người lao động có thể chứng minh họ đã bị nhiễm độc.

Dây chuyền lắp ráp nhanh

Làm việc trong các nhà máy lắp ráp là công việc lặp đi lặp lại và rất nhanh. Sự căng thẳng và căng cơ gây ra nhiều chấn thương. Một vài ý tưởng cải thiện nơi làm việc có trong phần này và nhiều giải pháp được đề xuất trong Chương 7: Ecgônômi.

người lao động đang làm việc trên một dây chuyền lắp ráp.
Để đạt chỉ tiêu, người lao động phải hoàn thành mỗi chi tiết/công đoạn trong vài giây.
Tự tử và tử vong do làm thêm giờ ở nhà máy Foxconn

Người lao động trong một nhà máy Foxconn ở Trung Quốc sản xuất điện thoại di động và các sản phẩm cho nhiều công ty điện tử lớn trên thế giới. Nhà máy có quy tắc, như các nhà máy khác ở Trung Quốc: "Không nói chuyện" "Không rời mắt khỏi công việc" Mọi người chỉ có thể nghỉ giải lao trong các bữa ăn. Người giám sát và quản lý la mắng và xúc phạm người lao động buộc họ làm việc ngay cả khi họ bị đau hoặc bị bệnh. Nhà máy buộc họ phải làm thêm giờ, đôi khi giữ người lao động làm việc trong 24 giờ hoặc hơn.


Trong năm 2010, một kỹ thuật viên trẻ, Yan Li, chết vì kiệt sức sau khi bị buộc phải làm việc 34 giờ liên tục. Cùng năm đó, 18 người lao động đã cố gắng tự tử để thoát khỏi những điều kiện làm việc vô nhân đạo.


Foxconn đã viện nhiều lý do về việc tại sao người lao động tự tử và lý do tại sao Yan Li đã chết. Thay vì giải quyết các vấn đề chính - điều kiện làm việc tồi tệ - họ đã thực hiện những thay đổi nhỏ. Họ tăng mức lương tối thiểu một chút, đặt lưới xung quanh tòa nhà để ngăn chặn người lao động nhảy khỏi mái nhà, và mở một số phòng giải trí. Nhưng khi họ xây dựng một cơ sở lớn hơn ở thành phố khác, Foxconn tiếp tục các điều kiện làm việc tương tự và dẫn đến số vụ tự tử cao nhất. Con số này vẫn tiếp tục tăng.

Thiết kế nơi làm việc để giảm chấn thương do căng cơ và quá tải

Có tất cả mọi thứ trong tầm với sẽ giúp cơ thể của bạn ít bị căng cơ hơn, đặc biệt là khi phải lặp lại các thao tác hàng trăm lần trong một ca làm việc. Có các phương tiện hỗ trợ sự chuyển động cổ tay, ngón tay, và khuỷu tay, và cung cấp ghế ngồi và bàn phù hợp với cơ thể cũng có thể giúp giảm đau và chấn thương do công việc. Quan sát vị trí làm việc để xác định nguyên nhân gây nên tình trạng đau, mỏi:

  • Khoảng cách với đến các vật liệu, chi tiết và các công cụ bạn cần là bao xa?
  • Khoảng cách để tiếp nhận các sản phẩm từ các dây chuyền lắp ráp là bao xa?
  • Trọng lượng vật phải nâng/nhấc có nặng không? Các nguyên vật liệu? Công cụ làm việc?
  • Ghế có phù hợp không? Hay làm việc ở tư thế đứng?
  • Bạn để tay hoặc cổ tay của bạn trên một cạnh sắc hoặc miếng đệm?
  • Vị trí làm việc thoải mái như thế nào?

Xem gợi ý cho cải tiến vị trí làm việc của bạn, Chương 7: Ecgônômi.

3 người lao động suy nghĩ về cách cải thiện máy trạm của họ.

Thay đổi công việc để giảm chấn thương

Đôi khi công việc đơn điệu lặp đi lặp lại các thao tác nhiều lần và trong thời gian quá dài và không có sự thay đổi về thiết bị hoặc không có thời gian giãn cơ sẽ dẫn đến bị đau và chấn thương.

Người lao động có thể tự bảo vệ mình bằng cách kiểm soát nhiều hơn quá trình làm việc của mình. Thảo luận với các đồng nghiệp và người sử dụng lao động của bạn về:

  • Làm chậm lại tốc độ làm việc trong dây chuyền và bổ sung thêm người lao động.
  • Luân chuyển công việc một vài lần một ngày, do đó không có nhóm cơ nào bị quá tải.

Các thiết bị bảo vệ tốt hơn

Một số nhà máy không trang bị cho người lao động các phương tiện bảo vệ hoặc quần áo bảo hộ. Các nhà máy khác cung cấp cho tất cả các người lao động cùng một loại phương tiện không phù hợp với việc phòng tránh mối nguy hiểm đặc thù trong công việc của họ hoặc bất chấp người lao động có chiều cao cân nặng khác nhau.

Khi cần thiết, người sử dụng lao động cần cung cấp:

  • Quần áo chống tĩnh điện và chống bụi, bao gồm cả mũ và cổ tay áo. Chúng bảo vệ các sản phẩm tránh tĩnh điện và bụi, nhưng cũng phải bảo vệ bạn tránh bụi kim loại.
  • Găng tay và bao ngón tay. Bảo vệ bàn tay và da của bạn có thể làm giảm kích ứng với bụi, vết cắt nhỏ, và vết xước. Người lao động trong khu vực làm sạch và đánh bóng cần găng tay để bảo vệ họ tránh các hóa chất làm sạch họ sử dụng.
  • Khẩu trang và mặt nạ phòng độc. Khẩu trang giấy ngăn bạn không hít phải các hạt bụi lớn, nhưng chúng sẽ không bảo vệ bạn tránh khỏi khói từ nhựa, keo dán, hàn và flux, các hạt bụi nhỏ, và các hạt nano nhỏ.
  • Bảo vệ tai. Hầu hết các nhà máy lắp ráp rất ồn gây tổn hại cho thính giác của người lao động. Nếu bạn phải hét lên để nói chuyện với một người cách bạn 2 cánh tay, khu vực này là đủ ồn để gây ra mất thính lực (Xem Chương 13: Tiếng ồn).
  • Kính che mặt hoặc bảo vệ mắt nên được sử dụng khi người lao động làm việc trong các khu vực phát sinh bụi, chẳng hạn như khu vực nghiền, đóng gói và vận chuyển.

Làm sạch thành phẩm

Người lao động làm sạch các thiết bị điện tử với các phương pháp và hóa chất khác nhau, bao gồm áp suất không khí, máy đánh bóng, isopropyl alcohol (IPA) và các dung môi khác và chất tẩy dầu mỡ có chứa methanol hoặc hóa chất độc hại khác.

Hoá chất tẩy rửa có thể dính trên da, gây ra ngứa và mẩn đỏ. Một số có thể hấp thụ qua da và gây tổn hại cho cơ quan nội tạng của bạn. Hít khói của chúng có thể gây chóng mặt, mệt mỏi, hoặc gây đau đầu hoặc đau bụng. Một vài hóa chất dễ bắt lửa có thể gây hỏa hoạn. Đánh bóng vỏ bọc kim loại tạo ra rất nhiều bụi.

Biện pháp làm việc an toàn:

Nhà máy tiết kiệm tiền bằng cách đầu độc người lao động

Tôi đã làm việc tại nhà máy điện tử Wintek ở Trung Quốc, làm sạch màn hình máy tính. Chúng tôi thường sử dụng cồn IPA để làm sạch chúng, nhưng một ngày nào đó chủ sở hữu nhà máy sản xuất đã cho chúng tôi một hóa chất mới. Một vài tuần sau đó, tôi bắt đầu cảm thấy chóng mặt và yếu. Tôi không phải là người duy nhất. Nhiều người trong số chúng tôi phàn nàn với người phụ trách về an toàn là hóa chất mới đã làm cho chúng tôi bị bệnh, nhưng họ chỉ nói với chúng tôi hoặc là tiếp tục làm việc hoặc là nghỉ việc.


Một ngày tôi tỉnh dậy và không thể cử động được cơ thể. Gia đình tôi đưa tôi đến phòng khám và chúng tôi tìm thấy nhiều đồng nghiệp của tôi ở đó. Các xét nghiệm cho thấy chúng tôi đã tiếp xúc với n-hexane, một loại hóa chất có thể gây tê liệt và tử vong. Bốn người lao động đã tử vong.

Một người phụ nữ đang nói
Vấn đề này cũng xảy ra tại nơi làm việc của chúng tôi ở Mỹ.


Chúng tôi phát hiện ra chủ nhà máy đã thay IPA bằng hexane bởi vì nó khô nhanh hơn và ông ta có thể kiếm nhiều tiền hơn. Nhưng nhà máy không có hệ thống thông gió phù hợp hoặc cung cấp các thiết bị bảo hộ thích hợp cho chúng tôi khi sử dụng hóa chất này. Nhiều tổ chức ủng hộ chúng tôi trong cuộc đấu tranh để những nhà máy sản xuất cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và bồi thường cho người người lao động bị bệnh. Họ nói với chúng tôi là chúng tôi nên đến các công ty lớn mà Wintek cung cấp hàng vì mặc dù họ đã ký với các nhà thầu phụ, nhưng họ cũng phải có trách nhiệm. Các thương hiệu nói rằng họ không biết bất cứ điều gì về hexane. Họ nói rằng họ đã thông báo với Wintek không sử dụng nó.

Kiểm tra, đóng gói và vận chuyển

Người lao động kiểm tra các thiết bị điện tử trước khi đóng gói và vận chuyển. Phần lớn các hoạt động được thực hiện bằng máy. Tuy nhiên, người lao động cũng phải làm việc trong khu vực kiểm nghiệm của dây chuyển lắp ráp và tiếp xúc với:

A person wearing glasses and mask fixes an electronic product.
  • chấn thương: Các sản phẩm điện tử có trọng lượng lớn là mối nguy hiểm khi di chuyển chúng từ nơi này sang nơi khác. Bạn có thể bị chấn thương nếu có thứ gì đó rơi xuống hoặc vỡ ra, khiến bạn tiếp xúc với các cạnh sắc hoặc hóa chất. Đôi khi bạn vẫn có thể ngửi thấy mùi hóa chất thoát ra từ sản phẩm đã hoàn thiện. Biết những hóa chất nào đã được sử dụng để tạo ra nó và làm sạch nó có thể giúp bạn chuẩn bị tốt hơn trong trường hợp bất cứ ai bị bệnh khi tiếp xúc.

Xử lý chất thải

Hóa chất được sử dụng trong các nhà máy sản xuất được tái chế hoặc bị loại bỏ như chất thải. Điều này có thể gây hại cho người lao động cũng như các cộng đồng xung quanh.

  • Ô nhiễm không khí. Khói từ các axit, nhựa và các dung môi đi qua các hệ thống thông gió. Trong một số nhà máy, hệ thống thông gió lọc được một số hóa chất trước khi chúng được thải ra ngoài không khí. Nhưng thường là hơi trực tiếp thải ra không khí mà không được lọc.
  • Ô nhiễm nước. Các hóa chất trong bể dung dịch được sử dụng nhiều trong sản xuất thiết bị điện tử qua nhiều quá trình khác nhau để tách, lọc, và trung hòa chúng. Một số có thể được tái sử dụng. Một số được đưa đến bãi rác. Sau khi nước đã được "làm sạch", nó được đưa vào hệ thống nước của cộng đồng. Đôi khi nước vẫn còn chứa rất nhiều hóa chất. Và khi nó kết hợp với nước từ các nhà máy khác, người dân trong cộng đồng có thể dùng nước rất độc!
  • Chất thải rắn. Kim loại, keo và các hóa chất khác ở thể rắn thường không được tách riêng ra. Cho dù chất thải có được tái chế hay được trung hòa đều được chuyển đến các bãi rác.


Người lao động và các nhóm cộng đồng đã hợp tác với nhau để buộc nhà máy chịu trách nhiệm về việc xử lý chất thải nhà máy an toàn. Hoặc thậm chí tốt hơn, không tạo ra bất kỳ chất thải nào! (Xem Chương 33: Ô nhiễm từ nhà máy).


Tái chế điện tử

Sau khi bị bỏ đi, nhiều thiết bị điện tử bị bán với giá rẻ mạt ở châu Á và châu Phi. Những người làm việc một mình hoặc trong các nhóm nhỏ mở thiết bị điện tử, phá vỡ màn hình và vỏ để lấy PrCB. Họ nấu chảy vỏ nhựa và dây điện để lấy vàng, bạc và các kim loại khác bên trong và sau đó bán để kiếm sống.

Nếu bạn làm công việc tái chế thiết bị điện tử, bạn sẽ tiếp xúc với nhiều hóa chất được sử dụng trong sản xuất cũng như các hóa chất khác, thậm chí còn nguy hiểm hơn khi bạn lấy vật liệu đó bằng cách đốt cháy vật liệu.

Bạn có thể làm giảm lượng hóa chất xâm nhập vào cơ thể bằng cách:

  • Đeo găng tay và quần áo không để hở da.
  • Đeo miếng che mắt hoặc kính bảo hộ.
  • Đeo khẩu trang và che mũi. Một chiếc khăn hoặc mảnh vải sẽ không bảo vệ bạn tránh khỏi khói hóa chất nhưng nó che được bụi.


Trang này đã được cập nhật: 23 tháng 10 2024