Hesperian Health Guides
Polymer (Hợp chất cao phân tử)
Polymer được cấu thành từ rất nhiều hợp chất đơn gọi là “monomer”. Polymer được ví như một chuỗi các kẹp giấy với nhau vậy. Mỗi kẹp giấy đóng vai trò như một monomer. Các monomer khác nhau sẽ tạo nên các polymer khác nhau. Những vật được làm từ polymer như cao su trong đế giày, vừa chắc chắn như keo dán lại vừa rắn như nhựa.
Polymer thường được ứng dụng trong ngành điện tử, da giày và dệt may.
So với monomer, polymer không độc hại bằng. Tuy nhiên polymer có thể phá vỡ thành rất nhiều monomer và khi đó những monomer đó lại dễ tác động xấu đến sức khỏe con người. Thêm nữa, trước khi polymer tạo ra thành phẩm nhựa cứng, cao su chắc chắn hay keo dính chắc, người lao động có khi đã dùng thêm nhiều loại hóa chất độc hại khác để làm cho polymer có hình dạng như ý muốn.
Tên của từng loại polymer được đặt theo tên loại monomer tạo nên nó. Bảng dưới dây chỉ cung cấp thông tin một số loại polymer phổ biến. Xem Tìm hiểu về các loại hóa chất được nhà máy sử dụng và cách tìm kiếm thông tin về polymer. Xem thêm Danh mục tên hóa chất để tìm tên gọi của các hóa chất thay thế cho polymer.
Ngăn ngừa và làm giảm tiếp xúc:
- Lắp đặt hệ thống thông gió có chức năng hút sạch khí độc ra ngoài đồng thời lọc không khí sạch (xem Chương 17: Thông gió).
- Che bọc thiết bị nếu có thể.
- Không dùng tay xử lý polymer.
- Đeo găng tay khi xử lý polymer và mặt nạ vừa với khuôn mặt. Sử dụng quần áo bảo hộ sạch sẽ hàng ngày khi làm việc và tuyệt đối không mang về nhà (xem Chương 18: Thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE)).
- Lên kế hoạch ứng phó khẩn cấp có trang bị thiết bị bảo hộ và sơ cứu trong trường hợp bị rò rỉ, tràn, sự cố phơi nhiễm hóa chất. Đảm bảo đầy đủ các vật dụng cần thiết cho trường hợp khẩn cấp và dễ tiếp cận đối với mọi người lao động ở nơi làm việc.
- Những khu vực sử dụng, bảo quản, xử lý polymer cần được kiểm soát chặt nhẽ về nhiệt độ và giám sát nồng độ tập trung của các loại khí, hơi. Các khu vực này phải có thiết bị báo động, bình chữa cháy và kế hoạch ứng phó khi hỏa hoạn. (xem Chương 11: Hỏa hoạn).
|
Ethylene vinyl acetate (EVA) | CAS số 24937-78-8 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Phenol formaldehyde resin (PF resin, phenolic resin, Novolac) | CAS số 9003-35-4 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Polyurethane (PU, polyether urethane foam) | CAS số 9009-54-5 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Polyvinyl chloride (PVC, chlorethylene polymer, vinyl chloride polymer) | CAS số 9002-86-2 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CHÚNG LÀ GÌ? Polymer tồn tại cả ở dạng lỏng và dạng rắn. Ethylene vinyl acetate là chất bột trắng có mùi như sáp trong khi monomer của nó là Vinyl acetate lại là chất lỏng trong suốt có mùi ngọt đậm. Phenol formaldehyde resin là chất lỏng có mùi nhẹ nhàng, dễ chịu. Polyurethane ở dạng lỏng hoặc dạng rắn, còn monomer của nó là Urethane ở dạng bột trắng hoặc dạng tinh thể giống hạt cát. Polyvinyl chloride ở dạng bột hoặc hạt màu trắng, còn monomer Vinyl chloride lại ở dạng khí không màu có mùi ngọt và dưới áp suất thì có dạng lỏng. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
BẠN CÓ LÀM VIỆC VỚI CHÚNG KHÔNG? Polymer được ứng dụng trong sản xuất cao su để làm đế da giày. Chúng được sử dụng để sản xuất nhựa và sợi dệt. Phenol formaldehyde là một hợp chất tổng hợp được dùng làm chất cảm quang trong lĩnh vực điện tử và dùng để chống nhăn cho vải trong lĩnh vực dệt. Polymer còn được ứng dụng trong keo dán. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
KHI CƠ THỂ CỦA BẠN TIẾP XÚC VỚI CHÚNG:
DA
Chúng có thể gây kích ứng da. Da bạn có thể bị nổi mẩn, nổi ban, bị khô và phồng rộp. Da cũng có thể bị bong tróc, ngứa và nứt nẻ. Xem Sơ cứ. MẮT
Chúng có thể gây kích ứng mắt. Xem Sơ cứ. MŨI/PHỔI
Hơi và bụi gây kích ứng mũi, họng, phổi gây ra nghẹt mũi, ho, hắt hơi, khó thở. Khi hít phải bị chóng mặt, rối loạn tinh thần và đau đầu. Xem Sơ cứ. MIỆNG/BỤNG Nếu xâm nhập vào miệng và qua đường tiêu hóa, chúng gây buồn nôn, đau bụng, nôn và tiêu chảy. Xem Sơ cứ và nhờ sự can thiệp của y tế.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
KHI BẠN TIẾP XÚC TRONG THỜI GIAN DÀI:
Polymer không độc hại như monomer; tuy nhiên trong quá trình bị cắt, đun nóng hoặc kéo, polymer và phụ phẩm của chúng có thể giải phóng ra bụi và khí độc. Vinyl acetate có trong EVA có thể ảnh hưởng đến tim mạch, hệ thần kinh và gan. Nó còn làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới và gây ung thư. Phenol formaldehyde resin giải phóng formaldehyde, một chất gây hại cho phổi khiến con người mắc bệnh viêm phế quản, hen suyễn, ảnh hưởng đến thai nhi trong bụng mẹ và giảm khả năng sinh sản ở nữ giới. Xem Formaldehyde. Urethane có trong Polyurethane làm hại thận, gan, não và tủy xương. Nó cũng có thể gây ung thư, ngay cả với thai nhi còn trong bụng mẹ. Vinyl chloride có trong PVC làm hại gan, hệ thần kinh và phổi. Nó cũng ảnh hưởng không tốt đến thai nhi trong bụng mẹ, làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới và gây sảy thai. Nó cũng gây ung thư gan, ung thư não, ung thư phổi và một số loại ung thư khác. Người lao động trong ngành chế tạo điện tử sử dụng PVC còn bị phơi nhiễm với chì và cadimi, và phthalate. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
NẾU BẠN CÓ NGUY CƠ TIẾP XÚC:
UĐeo găng tay ethylene vinyl alcohol và phương tiện bảo hộ cho mặt/mắt (xem Chương 18: Thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE)). Không đun nóng hoặc xử lý lượng lớn polymer một lúc. Sử dụng mặt nạ lọc khí, nhất là khi có nhiều bụi và khí, khi làm việc với lượng lớn hay khi đun nóng polymer. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
THAY THẾ AN TOÀN HƠN: Để thay thế nhựa phenol formaldehyde ta dùng nhựa glyoxal và axit polymeric carboxylic. Thay thế an toàn cho PVC là polyethylene. Một phương án thay thế nữa là không sử dụng polymer mà sử dụng kim loại và thủy tinh. |